Rode zonnehoed
Synoniemen: rudbeckia, purper-zonnehoedje
Wetenschappelijke naam: Echinacea pallida
Familie: Composieten (Asteracea)
Land van herkomst
De rode zonnehoed is in Noord-Amerika inheems op de droge prairie van de zuidelijke staten, van Alabama tot Texas. Ook in de lichte loofbossen van de staten in het midden en westen van de VS komt hij voor.
Bestanddelen
Echinacine, etherische olie, hars, bitterstoffen, phytosterinen, inuline, polysacchariden en het bacteriostatisch werkende echinacoside.
Omschrijving
De uit Amerika afkomstige echinacea bloeit van juni tot sep-tember. Bijna de hele zomer door verandert hij onze tuinen in een roze en purperkleurige zee van bloemen. Hij wordt bij ons vooral geteeld als sierplant en kan tot een meter hoog worden. Bovenaan de stengel zit een enkele grote, niet over het hoofd te ziene, samengestelde bloem. De spanning tussen de bruinoranje buisbloemen en de rose-purperen lintbloemen kenmerkt de eigenzinnige schoonheid. In volle bloei omringen de 15 tot 20 slap afhangende blaadjes de kegelvormig opbollende bloembodem als de rand van een hoed. Het bijzondere van de bloei van de rode zonnehoed blijkt ook uit de speciale manier van geur afscheiden. Bij het begin van de bloei, als de tongen van de lintbloemen naar boven staan, heeft het korfje amper geur. In volle bloei buigen de tongen wat terug en gaan iets slap naar beneden hangen. De bloem produceert nu een fijne honinggeur die bijen, vlinders en andere insecten aantrekt. Als de schijfbloemen van het korfje door de ijverige helpers zijn bestoven krijgt de geur een vanilleachtig aroma. Vooral op winderige dagen vergt de bijna walnootgrote bloem veel van de draagkracht van de slanke, ruw behaarde stengel. Ook de lancetvormige loofbla-deren van de rode zonnehoed zijn sterk ruw behaard. Met zijn diep de grond ingaande penwortel groeit hij in Noord-Amerika met name op de droge kalkhoudende grond van de prairie en op stukken zandgrond. Bij ons groeit de rode zonnehoed goed op bijna elk soort tuingrond.
Wetenswaardigheden
De wetenschappelijk naam van de rode zonnehoed is afkomstig van het Griekse echinos = Igel (egel) hetgeen een treffende beschrijving is van het stekelig uiterlijk van de bloem . Op het einde van de 19e eeuw ontdekten blanke kolonisten in Noord-Amerika het belang van de door de inheemse mensen al lang gebruikte rode zonnehoed als geneeskrachtige plant. De homeopaat dr. Meyer zag hoe een inheemse vrouw een echina-ceaplant tussen stenen plette. Ze liet hem ook zien hoe hij met de verse plantenbrij wonden en letsel kon behandelen. Onder de naam Meyers bloedzuiveraar bracht hij in 1870 in het Midden-Westen van de VS het eerste echinaceapreparaat ter wereld op de markt. In het begin kende hij niet eens de naam van de gebruikte geneeskrachtige plant die bij de behandeling van vele klachten zoveel succes had. Later liet hij de plant determineren door de Lloyd Brothers in Cincinnati, de in die tijd grootste leverancier op de markt van plantaardige middelen in Noord-Amerika. Op het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw nam de verkoop van echinacea dusdanig toe dat het het meest verkochte plantaardige geneesmiddel van de VS werd.
De plant op een andere manier bekeken
Met zijn grote aantal etherische oliën is de hele echinaceaplant doortrokken van warmtehoudende stoffen en werkt dan ook als een antibioticum. Zelfs de wortel van de rode zonnehoed bevat een grote hoeveelheid etherische olie. Dat blijkt uit de talrijke grijze secretiegangen van de wortelstok. Met zijn penwortel put echinacea zijn kracht uit de krachten van de aarde en wordt tegelijkertijd gevormd door het warmtehoudende luchtige. Met zijn uitgesproken betrekking tot het warmte-element is het een plant die duidelijk verbonden is met het menselijk ik-organisme en die in staat is dit te versterken en te stimuleren. Bij neiging tot ontstekingen is het zeer belangrijk om de ik-werkzaamheid in de mens te versterken. De bloem gaat open, als een vegetatief orgaan en is niet in een gesloten, beschermende knop gehuld. Met het langer worden van de stengel wordt de bloem langzaam steeds meer richting het luchtige omhoog gebracht. Door het gewicht van de massieve bloemknoppen wordt de stengel naar beneden getrokken, maar hij weert zich daartegen, lijkt te streven naar het loodrechte, en richt zich steeds weer op. Zodoende ontstaat het beeld van een kronkelende, heen en weer buigende, opstijgende stengel. De bijna draadachtige vorm van de stengel en het streven naar de labiele loodrechte positie is een weerspiegeling van het wezen van deze geneeskrachtige plant, met zijn opmerkelijke drang naar het loodrechte. Met zijn opvallend beheerste vegetatieve kracht komt echinacea dicht bij een verstarring zoals die te zien is bij houtachtigen. Deze stimuleren de vormende, ordenende en model gevende krachten van het organisme tot sterkere werkzaamheid.
De planten in onze producten
Zonnehoed komt voor in: