Sesam
Synoniemen: ndische sesam
Wetenschappelijke naam: Sesamum indicum L.
Familie: Pedaliaceae (sesamzaadfamilie)
Land van herkomst
Tropisch Oost-Afrika.
Bestanddelen
Sesamzaad: tot 60 procent olie, 30 procent eiwit, vitamine E, foliumzuur, vitamine B, nicotinezuur, magnesium, calcium en fosfor.
Sesamolie: 42% oliezuren, 44% linolzuur, 14% verzadigde vetzuren en de anti-oxidatief werkende fenolen sesamol (3,4-methylendioxyfenol) en sesaminol.
Omschrijving
De tot twee meter hoog wordende, eenjarige sesam lijkt uiterlijk wel wat op ons vingerhoedskruid. De plant heeft langwerpig ovale bladeren aan een rechte, min of meer vertakte steel. Ongeveer zes weken na het zaaien krijgt de sesam buisvormige bloemen die qua vorm doen denken aan de hoorn des over-vloeds; de bloemen zijn wollig behaard en kunnen wit, geel, roze of paars zijn. De gedeeltelijk gevlekte bloemen groeien in groepen van drie. De bloemen zijn overwegend zelfbevruchtend en vaak groeit alleen de middelste bloem uit tot een rijpe vrucht. De lange penwortel heeft vele vertakkingen. De uit tropische en subtropische gebieden afkomstige plant heeft voor de groei veel warmte en vocht nodig, en droogte voor het rijpen van de zaden. Als de vruchten bruin-zwart zijn geworden springen ze open zodat de rijpe zaden vrijkomen; deze zijn, afhankelijk van de soort, wit, lichtbruin of zwart. Tot de sesamzaadfamilie behoort onder andere ook de duivelsklauw (harpagophytum procumbens).
Wetenswaardigheden
Sesam is vermoedelijk de oudste olieplant die beschreven is. De plant werd door de mens meegenomen van Oost-Afrika naar Noord-Afrika en het Oosten en daarna naar India en China. In alle culturen heeft sesam een naam die lijkt op sesam, bij-voorbeeld het Arabische simsim, het Aramese sums ma of het Griekse sesamon. De naam heeft vermoedelijk betrekking op sesam als olieplant: het Akkadische woord šamaššammu is mogelijk samengesteld uit šamnu olie, vet en šammum plant. Een kleitablet uit 2000 voor Christus laat zien dat sesam in die tijd al zeer gewaardeerd werd. In Babylonische spijkerschrift staat geschreven: Met sesam kruiden de goden. De waardevolle zaden werden gebruikt als grafgift in Egyptische graven en werden bijvoorbeeld aangetroffen in het graf van Toetanchamon (Egyptische koning, 1333 - 1323 voor Christus). Een schilderij uit een 4000 jaar oud Egyptisch graf laat een bakker zien die sesamzaad in zijn deeg doet. In de Ilias van Homerus, uit de 8e eeuw voor Christus, is te lezen dat de schone Hera, de vrouw van Zeus en beschermster van het huwelijk en de geboorte, zichzelf met sesamolie gezalfd zou hebben voordat ze Zeus wilde gaan verleiden.In het oude Griekenland werd sesamolie gebruikt als zalfolie bij geboorte, huwelijk en dood. Sesam, open u. Deze toverformule uit het oosterse sprookje Ali Baba en de veertig rovers opent de rotsspelonk waarin de goudschat van de veertig rovers is verborgen.
De formule maakt duidelijk dat sesam in de Babylonisch-Assyrische tijd een kostbaar goed was, en het is een parabel voor de toenmalige sesamoogst. De boeren moesten het precieze moment afwachten waarop het sesamzaad bijna rijp was, maar nog niet zo rijp dat de zaaddozen vanzelf opensprongen. Immers, als de minuscule zaadjes vanzelf wegsprongen gingen ze verloren. Bij de tegenwoordige teelt van sesam springt de zaaddoos niet vanzelf open zodat het oogsten veel eenvoudiger is. In een kilo sesamzaad zitten 260.000 tot 399.000 zaadjes en deze leveren ongeveer 300 milliliter olie. De perskoek die overblijft na het winnen van de olie is een eiwitrijk diervoeder. In de sesamoliemolens gebeuren bijzondere dingen, want het volksgeloof zegt dat er daar vele geesten wonen.
De planten in onze producten
Dezelfde stoffen die sesamolie stabiliseren, beschermen onze huid tegen vroegtijdige veroudering. Daarnaast biedt de olie een lichte bescherming tegen uv-licht. De olie verzorgt en egaliseert de huid, houdt vet vast en maakt de huid soepel. De sesamolie die in Dr. Hauschka Cosmetica is verwerkt, is afkomstig van een gecontroleerd biologisch teeltproject uit Mexico.
De olie is een bestanddeel van:
