Zwarte Thee
Synoniemen: niet bekend
Wetenschappelijke naam: Camellia sinensis (L.) O. Kuntze
Familie: Theaceae (theefamilie)
Land van herkomst
Vermoedelijk de bergstreken van zuidwestelijk China.
Bestanddelen
Coffeïne, theobromine, theophylline, looistoffen, aromastoffen.
Omschrijving
De thee die wij in zakjes of als losse thee gebruiken om zwarte thee van te zetten zijn de jonge scheuten en bladeren van de maximaal 15 meter hoog wordende theestruik. Op plantages worden de struiken ondersteund zodat de plukkers gemakkelijker kunnen oogsten. De langwerpige, donkergroene, glanzende bladeren liggen zo dicht om de struik dat theeplantages er vanuit de verte uitzien alsof ze begroeid zijn met groene kussentjes. De maximaal drie centimeter grote, witte, sterk geurende bloemen hebben een groot aantal gele meeldraden. Ze lijken veel op hun familielid, de camelia. De theeplant houdt van een zacht klimaat met veel regen en groeit het beste in tropisch-subtropische landen.
Wetenswaardigheden
De naam thee is afkomstig uit het Min-dialect van de Zuid-Chinese stad Xiamen. Het Chinese schriftteken voor thee - Chinees teken voor thee - wordt daar als te uitgesproken. De Noord-Chinese mandarijnuitspraak is cha, en daarvan zijn o.a. de Russische, Arabische en Turkse benaming tschai afgeleid. De thee verkreeg de wetenschappelijke naam camellia van Carl von Linné, ter ere van Georg Josef Kamel (1661 - 1706), een Oostenrijkse apotheker van de Moravische jezuïetenmissie in Manilla. Hij was de eerste die een systematische beschrijving opstelde van de op de Filippij-nen voor komende planten. De benaming sinensis slaat op de Chinese oorsprong van de theeplant. De zwarte thee wordt voor het eerst beschreven in China, zo rond 2700 voor Christus. Volgens een legende zouden de Chinezen de ontdekking van de thee te danken hebben aan de legendarische keizer Shennong. Toen hij een vuur maakte met hout van de theestruik zouden er per ongeluk een paar takjes in het water gevallen zijn.Shennong wordt genoemd als auteur van het oudste boek over geneeskrachtige planten en akkerbouw, de Shen nung pen Ts´ao king. De Japanse zenmeester Eisai (1141 - 1215) maakt in China kennis met het drinken van thee en ontwikkelde daaruit het Japanse theeritueel. Via Venetië kwam de thee rond 1550 naar Europa; in die tijd nog in kleine hoeveelheden en - bijna onbetaalbaar - alleen te koop in apotheken. Nederlandse handelaren importeerden rond 1610 voor het eerst grote hoeveelheden thee.
In Indonesië begon het verbouwen van thee in de 18e eeuw en in India en Sri Lanka (Ceylon) pas in de 19e eeuw; dit werd bevorderd door de Engelsen die onafhankelijk wilden worden van de Chinese import van thee. Tegenwoordig is India wereldwijd de tweede producent van thee. Zwarte thee ontstaat door fermentatie, een enzymatisch proces: de enzymen zitten in de verse bladeren en oxideren be-paalde inhoudsstoffen, bijvoorbeeld looistoffen, wanneer de bladeren worden fijngedrukt waardoor de celstructuren kapot gaan. Daarbij veranderen de kleur en de smaak van de theeblaadjes. Om de fermentatie te stoppen worden de bladeren door de theeproducenten na een bepaalde tijd verwarmd waardoor de enzymen hun werking verliezen. Afhankelijk van de duur van de fermentatie krijgt de thee een andere smaak en een andere kleur. Zo is bijvoorbeeld oolong-thee maar heel kort en groene thee in het geheel niet gefermenteerd. Dat thee, die maar korte tijd getrokken heeft stimulerender werkt dan lang getrokken thee ligt aan de verschillende manieren van oplossen van de ingrediënten. Coffeïne lost gemakkelijker op in water dan looistoffen. Lang getrokken thee bevat daarom meer looistoffen. Daarnaast vertraagt op zijn beurt een hoog gehalte aan looistoffen de opname van coffeïne. De farmaceutische industrie gebruikt afvalproducten van de theeproductie om daaruit coffeïne te isoleren.
De planten in onze producten
Bij uitwendig gebruikt verhoogt zwarte thee, met zijn vele samentrekkende looistoffen, de veerkracht van een verslapte huid en beschermt het de gevoelige huid. Als kompres kalmeert het gezwollen oogleden en vermindert het roodheid rond de ogen. In Dr. Hauschka Cosmetica komen extracten van zwarte thee voor in:
